Her eğitim öğretim yılı başlangıcında okula hazırlık masrafları velilerin bütçe yüklerini daha çok artırıyor.

Bu yıl da cüzdanları TÜİK’in enflasyon oranına göre zam alıp ENAG’ın verilerine göre hayat yaşamaya alıştırılan sabit gelirliler, çocuklarının geleceği için neyden fedakarlık edeceklerini şaşırmış durumdalar.

Anadolu Eğitim Sendikası  olarak okul öncesinden üniversiteye kadar okula hazırlık için harcama kalemlerini ortaya koymaya çalıştık.

ANAOKULUNDAN LİSEYE HARCAMALAR KATLANARAK GİDİYOR

Çocuğunun ilk okul heyecanını tadacağı anaokuluna(okulöncesine) kayıt yaptıran bir veliye öz bakım listesi, kırtasiye listesi ve katkı payı ücretleri, baz alındığında devlet anaokullarında yaklaşık  6 bin ile 8 bin 500 arasında bir maliyet çıkmaktadır. Bu fiyata özel etkinlikler, kıyafetler için harcanan para dahil değil.

İlkokulda bir öğrencinin okula başlama maliyeti, kırtasiye, çanta,okul kıyafeti.ayakkabı dahil 14.000 TL yi buluyor.

Ortaokulda da benzer bir tablo hakim. Kırtasiye, (defterler, kalemler, dosyalar, boya setleri matematik setleri, sözlükler,okul çantası, vs) eşofman takımı, ayakkabı, spor ayakkabı, okul kıyafetleri )toplam maliyeti yaklaşık 20 bin TL. Bu rakamlar markaya göre daha da  yukarı çıkabilmekte.

Lise hayatına başlayacak bir öğrenci için velinin  benzer kalemlerde yapacağı harcama 20-25 bin TL ortalamasında. Yine markaya göre bu rakamlar yukarı çıkmaktadır.

SERVİS MALİYETİ AYRI BİR YÜK

Bütün bunlara ek olarak okul servisleri bütçelere en çok dokunan bir kalem olarak karşımıza çıkıyor. İstanbul için aylık 0-1 km 2024 yılında 1700 TL iken 2025 yılında yaklaşık%50 artışla 2650 TL; 23-25 km için 6100 TL olarak belirlendi.

Diğer şehirlerde de durumlar çok benzer.

OKULA HAZIRLIK VELİLERE NE KADAR MADDİ YÜK GETİRİYOR

Milyonlarca asgari ücretlinin çalıştığı günümüzde, bir asgari ücretlinin çocuğu okula başlayacaksa;

- Okul öncesi için aylık gelirinin yaklaşık%35'ini,

- İlkokul için aylık gelirinin yaklaşık%60'ını,

- Ortaokul ve lise için aylık gelirinin nerdeyse hepsini harcamak zorunda kalıyor!

Kaldı ki bu masraflar sadece eğitim-öğretim döneminin başında yapılan harcamalar.

Bir de bu harcamalara aylık düzenli ödenmesi gereken varsa servis -ulaşım ücreti, beslenme ücreti eklendiğinde bu yükün altından kalkmak mümkün görünmüyor.

Bu nedenle sabit gelirli olarak çalışanlar bu masrafları karşılamakta büyük zorluk çekecek. Birden fazla okul çağında çocuk varsa bu durum katlanarak artacak.

ÖZEL OKULA YAKLAŞABİLEN KALMADI

Özel okul  ücretleri ise yanına yaklaşılır gibi değil. Milli Eğitim Bakanlığı Özel okullarda%54 lük zam oranı belirlese de okulların kayıt ücretleri şehir ve imkanlara göre farklılık göstermekle beraber bütün kademelerde ücretlerler 300 bin TL den  1,3 milyon TL’ye  kadar  çıkıyor.

ÜNİVERSİTE OKUMA HAYALİ MADDİ SIKINTILARIN GÖLGESİNDE BAŞLIYOR

Üniversiteye kayıttan itibaren karşılaşılan maliyetler ise okumanın, eğitim almanın ülkemizde her geçen gün ne kadar ağırlaştığının, bütçeleri ne kadar sarstığının bir göstergesi. Üniversite eğitiminde  sadece eğitim değil barınma ve ulaşım da önemli bir kalem . Türkiye geneli  KYK sayısı 862. Bu yurtların yatak kapasitesi ise 994.137.

2025 yılı itibarıyla Türkiye geneli ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyindeki üniversite öğrencisi  sayısı yaklaşık 7 milyon. Toplam öğrenci sayısının%14 kadar KYK yurdunun yatağı var.

KYK yurdunda kalamayan bir öğrencinin  barınma, fatura, yemek, ulaşım kitap kırtasiye,kişisel  ihtiyaç gibi kalemler dahil edildiğinde ortalama en düşük seviyeden aylık maliyeti  20 bin TL ile 40 bin TL arasında değişmektedir. Eğer paylaşımlı olarak arkadaşlarıyla bir evde kalmıyorsa özel yurt veya tek kişi bir evde 1+1 dairede  kalıyorsa bu rakamlar 40 bin ila 60 bin TL ye kadar çıkabilmektedir. Bu yüksek maliyetler yüzünden öğrencilerin üniversite hayatı yaşama hayalleri korku filmini andıracak hale geliyor. Bu korkutucu tablo yüzünden son 5 yılda 324 bin 821 öğrenci öğrenimini dondurmak zorunda kaldı. Yine son beş yılda 1 milyona yakın öğrenci öğrenimini yarıda bıraktı.